Tramp bozorlarni larzaga soldi: savdo urushi xavfi fond bozorlarini sarosimaga solmoqda
Dunyo bo'ylab fond bozorlarini dushanba kuni prezident Donald Trampning bojlarni deyarli barcha davlatlarga yoyish rejasi haqidagi qat'iy bayonotlari larzaga soldi. Bu bayonotlar global savdo mojarosi xavfi ortib borayotganidan allaqachon xavotirda bo'lgan investorlar orasida vahimani kuchaytirdi. Bu esa dunyo iqtisodiyotini retsessiyaga olib kirishi mumkin.
Hamma uchun boj: yumshatish umidlari barbod bo'ldi
Tramp "Air Force One" bortida jurnalistlar bilan suhbatda hech qanday istisnolar bo'lmasligini aniq aytdi. Bu so'zlar bojlar qisman cheklanadi degan barcha umidlarni yo'qqa chiqardi. Seshanba kuni u bu masala bo'yicha tavsiyalarni oladi, chorshanba kuni esa boshlang'ich darajalarni e'lon qiladi. Payshanba kuni esa avtomobil importiga bojlar kiritilishi haqida rasmiy e'lon bo'lishi kutilmoqda.
Investorlar xavfsiz aktivlarga o'tyapti: oltin va yena o'smoqda
Noaniqlik kuchaygan sharoitda investorlar xavfsiz portlarga yuz tutmoqda. Yaponiya yenasi mustahkamlanmoqda, davlat obligatsiyalariga talab oshdi, oltin narxi esa rekord darajaga ko'tarildi.
Fyucherslar minusda: investorlar ishonchni yo'qotyapti
S&P 500 fyucherslari 0.8% ga pasaydi, bu pasayish juma kungi tushishdan davom etmoqda. Nasdaq fyucherslari esa yanada chuqurroq tushdi — 1.4% ga. Yevropa indekslari ham zarba oldi: EUROSTOXX 50 — 0.8%, FTSE va DAX — har biri 0.5% ga tushdi.
Bryussel jangga tayyor — va muloqotga ham
Germaniya kansleri Olaf Shols orqali Yevropa Ittifoqi chetda turmasligini bildirdi: javob chorasi sifatida o'xshash bojlar muhokama qilinmoqda. Shu bilan birga, Bryussel AQSHga murosa sifatida taklif qilinishi mumkin bo'lgan imtiyozlar to'plamini ham ko'rib chiqmoqda.
Yaponiya bozori hujum ostida: avtomobil gigantlari jiddiy yo'qotishda
Osiyo mintaqasida eng katta pasayishni Yaponiya Nikkei indeksi ko'rsatdi — 4.1% ga tushdi, bu oxirgi olti oydagi eng yomon ko'rsatkich. Eng ko'p yo'qotishni avtomobil ishlab chiqaruvchilarning aksiyalari ko'rdi — Trampning import avtomobillariga 25% boj solish haqidagi bayonotlaridan so'ng ular larzaga tushdi.
Osiyo fond birjalari bosimga dosh bera olmadi
Osiyo-Tinch okeani mintaqasi fond bozorlarida hafta salbiy boshlangan. MSCI indeksi (Yaponiyadan tashqari aksiyalarni o'z ichiga oladi) 1.9% ga tushdi. Janubiy Koreya KOSPI indeksi esa 3% ga pasayib, investorlar orasida vahimani ifoda etdi.
Xitoy ozroq ko'tarildi, lekin bozorlar ta'sirlanmadi
Umumiy salbiy fon fonida Xitoyning CSI300 "ko'k chip" indeksidagi aksiyalar 1.0% ga pasaydi. Mart oyida ishlab chiqarish faolligining biroz o'sishi haqidagi xabar ham Xitoy fond bozorlaridagi salbiy kayfiyatni bartaraf eta olmadi.
Iqtisodchilar ogohlantirmoqda: bojlar o'ziga qaytib uriladi
Ko'plab ekspertlar yangi bojlar nafaqat global iqtisodiyotga, balki AQSHning o'ziga ham zarar keltirishi mumkinligidan xavotirda. Ayniqsa, Federal rezerv siyosatini o'zgartirish imkoniyatlari cheklangan bir paytda bu juda xavfli — chunki inflyatsiyaning o'sishi foiz stavkalarini pasaytirishning samaradorligini kamaytiradi.
Goldman Sachs prognozni o'zgartirdi: retsessiya yaqinlashmoqda
Goldman Sachs AQSHda retsessiya ehtimolini 35% ga oshirdi (oldingi prognoz 20% edi). Bank tahlilchilariga ko'ra, Tramp 2-aprel kuniyoq yangi savdo cheklovlarini e'lon qilishi mumkin. O'rtacha boj stavkasi barcha savdo hamkorlari uchun 15% atrofida bo'lishi kutilmoqda.
Inflyatsiya o'smoqda, iste'mol esa pasaymoqda: makroiqtisodiyotdan xavotirli signallar
Juma kungi e'lon qilingan ma'lumotlar vaziyatni yanada og'irlashtirdi. Fevral oyida asosiy inflyatsiya prognozdan yuqori bo'ldi — bu AQSH Federal rezervi uchun xavotirli signal. Shu bilan birga, iste'mol xarajatlari kutilganidan pastroq chiqdi, bu esa iste'mol faolligining pasayganidan dalolat beradi.
Juma kungi mehnat bozori ma'lumotlari hal qiluvchi bo'lishi mumkin
Endi barcha e'tibor juma kuni e'lon qilinadigan mart oyidagi bandlik hisobotiga qaratilgan. Agar 140 mingta yangi ish o'rni prognozdan past chiqsa, bu sekinlashuv bo'yicha xavotirlarni kuchaytirishi mumkin. Shuningdek, ishlab chiqarish, xizmat ko'rsatish, savdo va bo'sh ish o'rinlari bo'yicha ma'lumotlar ham e'lon qilinadi — ular xavotirli prognozlarni tasdiqlashi yoki bozorlarni umid bilan to'ldirishi mumkin.
AQSH iqtisodiy pessimizmi fonida obligatsiyalar narxi oshmoqda
Qarz bozoridagi kayfiyat tashvishga to'la — investorlar AQSH iqtisodiyotidagi sekinlashuvga tobora ko'proq pul tikmoqda, bu esa inflyatsiyadagi qisqa muddatli sakrashdan ko'ra jiddiyroq ta'sir ko'rsatishi mumkin. Natijada, Federal rezerv asosiy stavkasini pasaytirishga majbur bo'ladi degan ishonch ortmoqda — bu yil o'rtacha 79 bazaviy punktga tushirish kutilmoqda.
Daromadlar tushmoqda: davlat qarzlari bozori xavf qo'ng'irog'ini chalmoqda
Risklardan qochish tendensiyasi 10 yillik AQSH obligatsiyalari rentabelligini 4.206% gacha tushirdi. 2 yillik obligatsiyalar ham 3.861% gacha pasaydi. Bu darajalar iqtisodiy o'sishning barqarorligiga bo'lgan shubhalar ortayotganini va monetar yumshatishga bo'lgan kutishlar kuchayganini ko'rsatmoqda.
Hamma nigohlar Pauelga qaratilgan: bozorlar ishorani kutmoqda
Haftaning asosiy voqeasi — juma kuni Federal rezerv raisi Jerom Pauelning nutqi bo'ladi. Uning so'zlari markaziy bankning keyingi harakat yo'nalishini bozorlar uchun aniqroq qilib beradi. Shu vaqtgacha boshqa Fed vakillarining izohlari ham kutilmoqda, ular ham kutishlar dinamikasiga ta'sir qilishi mumkin.
Dollar zaiflashmoqda: investorlar yenaga va yevroga o'tmoqda
AQSH obligatsiyalari rentabelligi pasaygani dollarni ham pastga tortdi: u yapon yenasiga nisbatan 0.6% ga zaiflashib, 148.90 darajasiga tushdi. Yevro esa $1.0835 atrofida barqaror turibdi. Keng qamrovli dollar indeksi ham pasayish yo'nalishida harakat qilmoqda, ikki sessiyani pasayish bilan tugatib, 103.880 darajasida joylashdi.
Oltin rekord o'rnatmoqda: abadiy qadriyatga qochish
Yuqori noaniqlik sharoitida oltin yana o'zining "xavfsiz boshpana" obro'sini tasdiqladi. Uning narxi yangi tarixiy maksimumga — $3,111 gacha ko'tarildi. Qimmatbaho metallar bo'yicha qiziqish global investorlarning risklardan va beqaror aktivlardan qochayotganining aksidir.
Neft yana tushmoqda: bozor talabning pasayishidan xavotirda
Neft bozorida ehtiyotkor pessimizm saqlanmoqda. Shimoliy dengiz Brent markali nefti narxi 30 sentga tushib, bir barrel uchun $73.33 ni tashkil etdi. Amerika WTI markali nefti esa 31 sentga arzonlashib, $69.05 darajasida savdolanmoqda. Iqtisodiy faollikning sekinlashuvi global xomashyo talabining pasayishiga olib kelishi mumkinligi kvotalarga bosim qilmoqda.
Texno gigantlar tojidan ayrilmoqda: "Ajoyib Yettilik" bosim ostida
Oldin barqarorlik va o'sish ramzi bo'lgan, har qanday hurmatli portfelning ajralmas qismi sanalgan eng yirik AQSH texnologik kompaniyalari endi ketma-ket oltinchi marta ommaviy sotuvlar girdobida. Yo'qotishlar ulkan — ularning bozor kapitalizatsiyasidan deyarli 2 trillion dollar "erib ketdi". Shu fon ostida Xitoy texnologik kompaniyalari (HSTECH indeksi) va Yevropa mudofaa firmalari (SXPARO) AQSH gigantlarini investorlar e'tiboridan siqib chiqarmoqda.
AQSH obligatsiyalari: kamtarin, ammo barqaror daromad
Shu orada, AQSH obligatsiyalari bozori chorakni mo''tadil ijobiy natijalar bilan yakunlamoqda. Benchmark obligatsiyalari rentabelligi beqarorlikka qaramay, investorlar uchun 2.7% daromad taqdim etdi. Bu davrda daromad 20 bazaviy punktdan ko'proqqa tushdi, bu esa beqaror sharoitda AQSH davlat obligatsiyalariga bo'lgan talabning oshganidan dalolat beradi.
Germaniya butun kuchini ishga solmoqda: mudofaa uchun qarz tormozini yechmoqda
Yevropada muhim burilish ro'y berdi. Odatda davlat qarziga ehtiyotkor bo'lgan Germaniya mudofaa xarajatlarini oshirish uchun byudjet chegarasini vaqtincha bekor qilish niyatini e'lon qildi. Sababi — AQSH tomonidan harbiy yordamning susayishi. Bu qaror Germaniya obligatsiyalari daromadida 40 bazaviy punktdan ortiq keskin sakrashga olib keldi — bu 2023-yildan beri eng katta choraklik o'sish. Qiziq tomoni, 2021-yildan beri ilk bor Germaniya va AQSH obligatsiyalari qarama-qarshi yo'nalishda harakat qilmoqda.
Yaponiya an'anani buzmoqda: obligatsiyalar 2008-yildagi cho'qqida
Yevropa fiskal siyosati tobora tajovuzkor tus olayotgan bir paytda, Yaponiyada hamma e'tibor Yaponiya markaziy bankiga qaratilgan. Monetar siyosatni qat'iylashtirishga bo'lgan kutishlar Yaponiya 10 yillik obligatsiyalari daromadini oshirmoqda. JGBs hozirda 2008-yildan beri eng yuqori darajada savdolanmoqda. Chorak davomida deyarli 50 bazaviy punktga sakrash 2003-yildan beri eng katta o'sishni ko'rsatmoqda — bu uzoq yillar davom etgan past foiz siyosati qayta ko'rib chiqilishi mumkinligidan darak beradi.
Dollar zaiflashmoqda, rivojlanayotgan valyutalarga imkoniyat paydo bo'ldi — lekin hammasiga emas
AQSH valyutasining zaiflashuvi fonida — DXY dollari indeksi 4% ga yo'qotgan — rivojlanayotgan bozor valyutalarida kuchli tomonlarini ko'rsatish uchun kamyob imkoniyat paydo bo'ldi. Biroq natija turlicha: ba'zilar mustahkamlanishga erishdi, boshqalarning holati esa yomonlashdi.
Lira va rupiya outsiderlar ichida: siyosiy va moliyaviy betartiblik
Turkiya lirasiga yana bosim o'tkazilmoqda — deyarli 7% yo'qotildi. Investorlar Rajab Toyib Erdo'g'onning asosiy raqibining hibsga olinishiga salbiy munosabat bildirdi — bu ichki siyosiy barqarorlikka bo'lgan xavotirlarni oshirdi.
Indoneziyadagi manzara ham yaxshi emas: rupiya 1998-yildagi inqirozdan beri eng past darajaga tushdi. Sababi — Jakarta byudjetining barqarorligiga nisbatan ortayotgan shubhalar va hukumatda harbiy ta'sir qaytishi ehtimoli haqidagi xavotirli signallar.
Bitcoin — attraksiondek o'zgaruvchan
Kripto bozori, har doimgidek, o'zining gohida parallel bo'lgan mantiqi bilan yashamoqda. Donald Trampning inauguratsiyasi fonida Bitcoin dastlab 20% ga o'sdi, biroq keyin deyarli 30% ga tushib ketdi. Sababi — AQSH davlat kripto rezervini yaratish tashabbusiga bozorning shubhali munosabati. Investorlar buni hozircha shunchaki balandparvoz shior deb bilmoqda.
Yaqin Sharq va neft bozori: beqaror sulh — beqaror narxlar
Neft kvotalari ikki tomonga ham harakatlanmoqda. Investorlar nafaqat taklif va talab muvozanatini, balki Yaqin Sharqdagi vaziyatni ham baholamoqda. Bu yerda Isroil, HAMAS va Hizbulloh o'rtasidagi zaif sulh barqaror emasdek tuyulyapti. Har qanday yangi ziddiyat xomashyo bozorlarini yana larzaga solishi mumkin.
Oltin va mis balandda, qahva stress yoqasida
Global xatarlar fonida oltin barqaror o'sishda davom etmoqda — yil boshidan buyon 17% qo'shgan. Mis ham orqada emas — 11% ga ko'tarilgan, iqtisodiy sekinlashuv xavflariga qaramay. Ammo eng katta zarba qahva bozorida. Arabika narxi atigi bir chorakda 18% ga o'sdi, yil davomida esa deyarli ikki baravar ko'tarildi. Bu Lotin Amerikasidagi asosiy yetishtirish hududlarida qurg'oqchiliklar natijasida hosil yo'q bo'lishi bilan bog'liq. Qahva ishqibozlari tayyor tursinlar: uyg'otuvchi ichimlik narxi sezilarli oshishi mumkin.
